دروستبوونی قەزای سۆران وەك یەكەی كارگێری دەگەڕێتەوە بۆ سالی 1980 و دوای راگواستنی گوندەكانی دەوروبەر لەلایەن رژێمی بەعس ناوچەكە ئاوەدان كرایەوە، رژێم بەمەبەستی مۆڵگەی سەربازی دژی كوردی بەكارهێنابوو، كە ئێستاش پاشماوەی سەربازی لێ دەدۆزرێتەوە، ماوەی 10 ساڵی ئەو قەزایە تا دوای راپەرین تێپەری نەدەكرد لە (5000) كەس، بەڵام لەو 19 ساڵەی ئاوەدانی هەرێم و ئازادی راپەرینی 1991 ئێستا گەیشتۆتە 125هەزار كەسە، كە دەوڵەتی كوردی لەسەر ئەو مۆڵگە سەربازیەو پاشماوە تەقەمەنیە ژیانی لێ دروست كردو بایەخی بە رووەك دا لە شوێنی تەقینەوەكان.
ناوی قه‌زای سۆران له چیه‌وه هاتووه:
ناوی سۆران لە دەوڵەتی میرنشینی سۆرانەوە هاتووە، كە لە ساڵەكانی 1830 میر محمد وەك دەولەتی كوردی حوكمی كردووەو پایتەختەكەشی لە رواندز بووە، ناوچەكە لە رووی مێژوویەوە ئەهمیەتی تایبەتی خۆی هەیەو ئەو نەتەوە پەرستیە ئێستاش بە دانیشتوانی ناوچەكەوە دیارە.
پێكهاتەی قەزای سۆران فرە كەلتورەو لەهەموو ناوچەكانی كوردستان بەهۆی شوێنی جوگرافی و ئاوهەواو شوێنی ستراتیژی بازرگانی خەڵك رووی تێ دەكەن و بە مەبەستی حەوانەوە لێی نیشتەجێ دەبن، هەر بەم هۆیەشەوە بەردەوام لە فراوان بوون دایە. لەو قەزایەدا هەردوو ئاینی ئیسلام و مەسیحیەتی لێیە، وەك برا بەشدارن لە پێشوەچوونی قەزای سۆران و ولاتدا، لەبەشی ئیسلامەكاندا مزگەوتی زۆر هەن و لە ناو مەسیحەكانیش كلێسایەكی گەورەی لێیە.
;ihnuio
بهگیهئکژحلمکۆپ’کژحتگئه